Groeiende bedrijfstak van hulp met dieren heeft professionalisering nodig

De sector waarin hulpdieren worden ingezet om mensen met een beperking te helpen moet worden geprofessionaliseerd. Dat is nodig om het welzijn van de betrokken dieren te waarborgen. De Raad zegt dat in een advies aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), dat vandaag in Den Haag is gepresenteerd.

Beeld: Paul Voorham

Toename dieren in de zorghulpverlening

De laatste jaren worden steeds meer activiteiten met hulpdieren aangeboden. Deze hebben als doel vooruitgang te krijgen in de gezondheid of het functioneren van mensen met een beperking. Activiteiten met hulpdieren worden toegepast bij mensen van alle leeftijden en bij uiteenlopende problematiek, zoals autisme, gedragsproblemen, ADHD, depressie en dementie. Er zijn echter geen wetten of regels die het aanbod, de nodige kennis of de omgang met dieren regelen. Iedereen kan dierondersteunde interventies aanbieden zonder dat daarvoor scholing, vaardigheden of kennis hoeft te worden aangetoond. Daardoor zijn er grote verschillen tussen de zorgaanbieders. Soms komen misstanden voor door gebrekkige kennis van gedrag en verzorging van de dieren.

Welzijn dier en mens waarborgen

De inzet van dieren in de zorghulpverlening kan verantwoord zijn, vindt de Raad. Voorwaarde is dat er een goede afweging wordt gemaakt tussen het nut en de noodzaak voor de mens en de eventuele inbreuk op het welzijn van het dier. Professionalisering is dan wel een vereiste. De oprichting van een beroepsvereniging zou een eerste goede stap zijn richting betere waarborging van het welzijn van dier en mens. De overheid zou het initiatief kunnen nemen en een dergelijke oprichting kunnen faciliteren. Een beroepsvereniging kan de invoering van een kwaliteitskeurmerk op zich nemen. Hierin kunnen verscheidene zaken worden opgenomen, zoals normen voor een maximale werkbelasting en protocollen voor hygiëne en veiligheid. Daarnaast kan er worden toegezien op de totstandkoming van een uniform opleidingscurriculum.

Toetsingskader voor Productiedieren

De RDA heeft enkele jaren geleden in een zienswijze het Toetsingskader voor Productiedieren gepubliceerd. Dat kader was bedoeld voor de beoordeling door de minister van LNV of diersoorten geschikt zijn om voor productiedoeleinden te worden gehouden. In die zienswijze werd al gepleit voor het opnemen in dat toetsingskader van dieren die diensten leveren. De Raad herhaalt dat pleidooi in de nu gepubliceerde zienswijze.

Onderzoek nodig

Er is nog weinig gedegen onderzoek gedaan naar de welzijnseffecten van hulp met dieren op de betrokken dieren zelf. Datzelfde geldt voor de effectiviteit van de hulp en voor de eventuele alternatieven zonder hulpdieren. Daar moet verandering in komen, vindt de Raad, om in de toekomst een verantwoorde inzet van hulpdieren te bereiken.