Meer zorg en aandacht voor dieren, maar slepende welzijnskwesties vragen om oplossing

Dieren krijgen meer aandacht en zorg dan vijfentwintig jaar geleden. Ook worden ze beter beschermd door wetten en regels. Nederland steekt daarbij gunstig af tegen andere landen. Dat komt uit het publieksonderzoek naar De Staat van het Dier bij het 25-jarig jubileum van de Raad voor Dieraangelegenheden.

Beeld: Twan Wiermans

Dieren hebben een eigen waarde

Dieren hebben bijzondere plek in samenleving, zo blijkt uit het onderzoek met 2000 deelnemers uit het burgerpanel van onderzoekbureau Kantar Public. Bijna iedereen (99 procent van de deelnemers) vindt dat dieren een eigen waarde hebben, los van mensen. Weliswaar vindt meer dan driekwart van de ondervraagden dat mensen boven dieren staan, maar meer dan 90 procent is ook van mening dat mensen in het algemeen de plicht hebben om goed te doen voor dieren.

Wat die eigen waarde van dieren precies inhoudt, verschilt tussen mensen en tussen diercategorieën: gaat het om gezelschapsdieren, productiedieren, proefdieren of dieren in de natuur? Steeds meer lijkt de wijze waarop we het welzijn van gezelschapsdieren benaderen de norm te worden voor de omgang met alle soorten dieren.

De RDA constateert dat er een belangrijke middengroep is die genuanceerder over dieren denkt dan uit het gepolariseerde beeld in de (sociale) media naar voren komt. Er zijn geen grote verschillen in opvattingen tussen mannen en vrouwen, tussen mensen uit stedelijke omgeving en landelijk gebied. Jongeren geven wel sterker aan dat dieren hen aan het hart gaan dan ouderen.

Dieren moeten beter worden van innovaties voor voedsel en klimaat

De Raad dringt er in eerste reactie op het publieksonderzoek op aan dat een aantal slepende kwesties – die soms al vijfentwintig jaar spelen - rond welzijn en gezondheid van dieren voortvarend worden aangepakt. Voorbeelden zijn: krappe behuizing, verveling, transport over lange afstand, gezondheidsproblemen bij huisdieren als gevolg van fokkerij en dierenwelzijn bij bestrijding van dierplagen. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor de overheid. De samenhang in beleid voor verschillende dieren die voor verschillende doelen worden gehouden, wordt steeds belangrijker.

Maatschappelijke vraagstukken

Ook in de grote maatschappelijke vraagstukken, zoals klimaat en voedsel, verdienen welzijn en gezondheid van dieren volgens de RDA een prominentere plek. Dierenwelzijn moet nadrukkelijk worden meegenomen in de discussie over een circulaire economie en de kringlooplandbouw en in het onderzoek naar nieuwe manieren om met schaarse grondstoffen om te gaan. Ook bij de verdere ontwikkeling van nieuwe technieken zoals CRISPR-CAS moet worden gewaarborgd dat dieren er beter van worden en niet eindigen als het kind van de rekening.

Wordt vervolgd

Tijdens het RDA-jubileumcongres in Santpoort op 14 februari worden de eerste resultaten van het publieksonderzoek naar De Staat van het Dier gepresenteerd. Ook wordt er gediscussieerd over een aantal ‘schurende kwesties’ in onze omgang met dieren. Later dit jaar zal de Raad zijn eindrapport opleveren. De RDA wil de enquête periodiek herhalen om de ontwikkeling in de opvattingen over onze omgang met dieren te kunnen blijven volgen.