Gebruik gemeenschappelijke leidraad voor besluiten van overheden die welzijn van wilde dieren raken

RDA presenteert zienswijze ‘Wegen van Welzijn van Dieren in de Natuur’

Geef het welzijn van wilde dieren een duidelijke plek bij het nemen van besluiten over beleid dat daarvoor gevolgen kan hebben. Maak daarbij gebruik van een gemeenschappelijke leidraad om inzicht te geven in de weg naar een besluit en de eventuele verschillen daarin tussen overheden.

Donderdag 9 november overhandiging Zienswijze Wegen van Welzijn van dieren in de natuur
Beeld: Paul Voorham
v.l.n.r. dhr. Jacques Kaandorp, dhr. Jan Jacob van Dijk, mevr. Marjolijn Sonnema en dhr. Jacques van Alphen

Eerste exemplaar overhandigd

Dat adviseert de Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) aan overheden in zijn zienswijze ‘Wegen van Welzijn van Dieren in de Natuur’. Het eerste exemplaar van de zienswijze is op 9 november jl. in ontvangst genomen door directeur-generaal Marjolijn Sonnema van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de voorzitter van de interprovinciale bestuurlijke adviesgroep ‘Vitaal Platteland’ Jan Jacob van Dijk.

Hoe houdt de betrokken overheid rekening met het welzijn van het dier

Discussies over de zorgplicht voor dieren in de natuur (en soms zelfs in de stad) duiken steeds weer op waar het al dan niet ingrijpen door de samenleving gevolgen kan hebben voor hun welzijn. Of het nu gaat om de grote grazers in de Oostvaardersplassen, damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen of de invloed van predatoren op weidevogels; het welzijn van individuen en groepen dieren kan rekenen op veel maatschappelijke aandacht waarbij spanningen soms hoog op kunnen lopen. Daarbij is voor het publiek niet altijd duidelijk hoe de betrokken overheid rekening heeft gehouden met het welzijn van het dier.

Gemeenschappelijke leidraad voor het nemen van besluiten van belang

De Raad ziet dan ook dat overheden en beheerders van natuurgebieden soms worstelen met vragen over het welzijn van dieren in de natuur. Moet er worden ingegrepen als wilde dieren in de stad voor overlast kunnen zorgen en wat betekent dat voor hun welzijn? Moeten we het welzijn van vossen ondergeschikt maken aan dat van grutto’s als hun nesten worden bedreigd? Een heldere afweging is in zulke situaties heel belangrijk, maar zeker niet eenvoudig. En veel partijen kijken mee, met ieder een eigen mening. De provincies zijn tegenwoordig verantwoordelijk voor het natuurbeleid, maar dieren houden zich niet aan provinciale grenzen. Dat kan tot verschillende besluiten in vergelijkbare situaties leiden. Ook tegen die achtergrond is een gemeenschappelijke leidraad voor het nemen van besluiten op dit gebied van belang.

Afwegingskader

Om te voorzien in zo'n leidraad presenteert de Raad in deze zienswijze een afwegingskader met een bijbehorend stroomschema. Deze bieden plaats aan alle belangen, waarden en overwegingen die bij een afgewogen besluit van belang kunnen zijn. Stap voor stap kan worden bepaald óf er een probleem is, of de overheid of beheerder daar iets aan moet doen en wat dat zou kunnen zijn. Daarbij wordt gekeken naar het individuele dier maar ook naar de populatie: ingrijpen ten behoeve van een dier hoeft niet in het belang te zijn van de populatie op langere termijn. Als overheden gebruik maken van het afwegingskader wordt het duidelijk hoe er met dierenwelzijn rekening wordt gehouden en welke overwegingen er aan een besluit ten grondslag liggen.

Verdeling van verantwoordelijkheden

De verdeling van de verantwoordelijkheden tussen Rijk en provincies is niet altijd even duidelijk wanneer het om dieren in de natuur gaat. Voor niet-gehouden dieren ligt die bij de provincies, behalve in natuurgebieden die onder verantwoordelijkheid vallen van het Rijk, zoals de grote wateren. De Raad adviseert daarom de overheden ook om duidelijk te maken hoe de verantwoordelijkheid voor het welzijn van dieren in de natuur is verdeeld tussen Rijk en provincies.